Dit kennis- en ondersteuningscentrum, dat zich buigt over de ontwikkeling van het leef- en werkklimaat (residentiële) jeugdhulp, is ontstaan vanuit een zoektocht in de praktijk.
Vele organisaties zijn zoekende hoe een kwaliteitsvolle plek in de jeugdhulp te organiseren waar een groep kinderen en jongeren samen wonen, en die begeleid en ondersteund worden door een team van begeleiders. Deze kinderen en jongeren kunnen niet thuis wonen, hebben vaak al een rugzak aan moeilijke ervaringen, soms gepaard gaand met een veelheid aan problemen, én moeten samen leven met jongeren en begeleiders die ze niet kennen. Begeleiders zoeken hoe ze met deze opdracht zo goed mogelijk aan de slag kunnen, in een maatschappij die veeleisend is en wil weten of de georganiseerde zorg effectief en efficiënt georganiseerd wordt.
Een niet evidente opdracht.
We zien in het werkveld heel veel kennis, kunde en goesting. We zien ook veel moeilijkheden en personeelsverloop. Een extra uitdaging gezien we weten uit onderzoek dat de rol en de manier waarop die begeleider zijn pedagogische opdracht invult/ kan invullen, belangrijk is om tot een goed leefklimaat te kunnen komen.
Onderzoek wijst uit dat het verloop van personeel veelal niet te maken heeft met loon en/of arbeidsvoorwaarden (die natuurlijk ook belangrijk zijn), maar het vaak te maken heeft met zingeving en betekenisgeving. Begeleiders starten vanuit een soort van roeping aan deze job en willen het verschil kunnen maken voor die ene jongere en zijn context. We zien echter dat de kerntaken van een begeleider bijna in de periferie verdwijnen omwille van de focus op andere zaken die vanuit een beheersings- en verantwoordingslogica op meso- en macroniveau aangestuurd worden.
Heel wat begeleiders geraken hierdoor onder meer emotioneel uitgeput. Ze vechten en/of vluchten of worden woordvoerder van het systeem waarin ze functioneren.
De praktijk leert ons dat de organisatie van het leef- en werkklimaat ernstige reflectie vraagt op alle niveaus; samen met jongeren, begeleiders, teams, organisaties én het beleid. Met dit kennis- en ondersteuningscentrum willen we deze opdracht intensief stimuleren en ondersteunen.
Dit kennis- en ondersteuningscentrum is een wetenschappelijk onderbouwde plek waar kennis vanuit de praktijk en onderzoek samen gebracht wordt. Specifiek richten we ons op 3 doelstellingen:
- Het uitbouwen van werkveldgerichte activiteiten (zie onder) in jeugdhulpgerichte sectoren (VAPH, kinder- en jeugdpsychiatrie, jeugdhulp etc.).
- Het theoretisch en onderzoekmatig onderbouwen van deze activiteiten waarbij we oog hebben voor parallellen en verschillen over sectoren heen.
- Het ontwikkelen van beleidsaanbevelingen op basis van voornoemde activiteiten.
Deze drie finaliteiten vormen één geheel, waarin actie, theorie, onderzoek en beleid elkaar synergetisch beïnvloeden.